آنچه در این مطلب می خوانید:
بدون تردید همه ما تا به امروز حداقل یک بار از مواد سفید کننده استفاده کرده ایم و یا حتی با نام آن آشنا هستیم. یکی از انواع سفید کننده ها آب ژاول یا همان وایتکس است که در بیشتر خانه ها کاربرد دارد و استفاده گسترده ای به عنوان ضد عفونی کننده و سفید کننده دارد. در این مقاله از پایگاه مناقصات هزاره با آب ژاول و کاربرد آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
آب ژاوال چیست؟
آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم، مایعی زرد رنگ با درجه خلوص ۱۰ تا ۱۶ درصد است. این محصول با نام هایی نظیر؛ کلر مایع، آنتی فرمین، اکسید کلراید سدیم شناخته می شود. دارای فرمول شیمیایی Naocl می باشد. این مایع زرد رنگ دارای بو و طعم تندی بوده و ورود آن به درون بدن انسان و تماس با زخم ها بسیار خطرناک است. علاوه براین، کلر مایع فرار است و با افزایش دمای محیط قابل تجزیه می باشد. به همین خاطر نیاز است که برای نگهداری از آنها از ظروف در بسته و مات استفاده شود.
| هیپوکلریت سدیم | نام ماده |
| Naocl | فرمول شیمیایی |
| g/mol 74.442 | جرم مولکولی |
| ۱.۱۱ g/cm3 | چگالی |
| کمتر از ۷ | اسیدیتیه |
| ۱۸ درجه سلسیوس | دمای ذوب |
| ۱۰۱ درجه سلسیوس | نقطه جوش |
| انحلال پذیری در آب | حلالیت |
| کلر مایع، آنتی فرمین، اکسید کلراید سدیم | دیگر نام ها |
| مایع زرد رنگ | شکل ظاهری |
انواع آب ژاوال
آب ژاول در غلظت های مختلفی تولید می شود، از جمله؛
آب ژاول خانگی
آب ژاوال با غلظت ۵ تا ۱۰ درصد برای مصارف خانگی نظیر؛ ضدعفونی سطوح و سفید کردن لباس ها استفاده می شود.
آب ژاول صنعتی
آب ژاوال با غلظت ۱۰ تا ۱۵ درصد به منظور مصارف صنعتی همچون؛ تصفیه آب و فاضلاب استفاده می شود.
تفاوت آب ژاوال با وایتکس
آب ژاول در واقع همان وایتکس می باشد و این دو عنوان با هم فرقی ندارند. از وایتکس یا آب ژاول به عنوان ضد عفونی کننده یا لکه بر استفاده می شود. واژه مصطلحی که بیشتر افراد به آن وایتکس یا مایع سفید کننده می گویند و دارای مصارف خانگی نیز می باشد، غلظت ۵% آب ژاول می باشد و چیزی که به عنوان آب ژاول در میان عوام شناخته می شود، آب ژاول صنعتی است که غلظت ۱۰% این ماده شیمیایی است.
کاربرد آب ژاوال در صنایع مختلف
آب ژاول یا هیپوکلریت سدیم (NaOCl) از پرکاربردترین مواد شیمیایی جهت ضد عفونی و گندزدایی در مصارف صنعتی و خانگی می باشد. یکی از مهم ترین کاربرد آب ژاوال در تصفیه آب و فاضلاب است. در ادامه به کاربردهای این ماده در مصارف گوناگون خواهیم پرداخت.
کاربرد آب ژاول در تصفیه آب و فاضلاب
استفاده از کلر مایع در تصفیه آب یکی از بهترین راهکارها جهت از بین بردن آلودگی های موجود در آب است. برای ضدعفونی کردن آب از روش های دیگری مانند تزریق کلر نیز استفاده می شود. اما به دلیل موانع ایجاد شده در اثر مصرف کلر، در چند سال اخیر آب ژاول بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. وجود باکتری، قارچ و میکروارگانیسم ها در آب یکی از تهدیدهای بزرگ برای سلامتی بدن انسان به حساب می آید. به همین علت است که پس از گذراندن مراحل تصفیه فیزیکی و تصفیه بیولوژیکی، بخشی از فرآیند تصفیه به کمک تزریق مواد شیمیایی صورت می گیرد.
در هنگام تصفیه فاضلاب نیز آب ژاول نقش بسیار مهمی دارد و با توجه به نوع پساب ها کاربردهای متفاوتی نیز دارد. اصلی ترین کاربرد این مواد در تصفیه فاضلاب، جلوگیری از ایجاد بوی زننده در حوضچه های تصفیه است. این فرآیند در تصفیه فاضلاب صنعتی انجام می شود و از انتشار بوی آزار دهنده در محیط اطراف بخش تصفیه جلوگیری می کند.
کاربرد آب ژاول در دندان پزشکی
تماس مستقیم آب ژاول با دندان به شدت خطرناک است و سبب پوسیدگی و تخریب آن می شود. این در حالی است که در دندان پزشکی آب ژاول با غلظت بسیار کم با هدف ضد عفونی ریشه دندان قابل استفاده است. برای این منظور، به مدت بسیار کوتاه این ماده ضد عفونی کننده با ریشه دندان تماس برقرار نموده و باکتری ها و میکروب های موجود در آن از بین می روند.
آب ژاول برای استخر
یکی از محیط های بسیار مناسب جهت رشد انواع باکتری ها و میکروارگانیسم ها، استخر و حوضچه ها می باشد. به همین دلیل به صورت منظم و با توجه به میزان استفاده از آن نیاز است که ضد عفونی شود. آب ژاول مانع از رشد انواع قارچ و کپک شده و از تغییر رنگ آب جلوگیری می کند. علاوه براین، در صورت نفوذ هیپوکلریت سدیم به آب، ماده ای به نام اسید هیپوکلروز حاصل می شود. این ماده اسیدی قدرت بسیار بالایی در نابودی و تخریب جداره سلولی باکتری ها و میکروب ها و سایر عوامل بیماری زا دارد.
کاربرد آب ژاول جهت ضد عفونی سطوح
در محیط های مسکونی از وایتکس بیشتر برای ضد عفونی سطوح و تمیز کردن لک های ایجاد شده روی کاشی و سرامیک استفاده می شود. علی رغم قدرت تمیز کنندگی بسیار زیاد این مواد، تاثیرات منفی که بر سیستم تنفسی ایجاد می کند، می تواند خطرناک باشد. به همین دلیل، در هنگام تمیز کردن و ضد عفونی سطوح سیستم تهویه را روشن نمایید. علاوه براین، از تماس مستقیم این ماده با پوست دست و چشم جدا خودداری کنید؛ زیرا وایتکس باز بسیار قوی بوده و قدرت خورنگی بالایی دارد.
کاربرد آب ژاول در صنایع کاغذ سازی
یکی از اصلی ترین فاکتورها در تشخیص کیفیت کاغذ، رنگ آن می باشد؛ به این صورت که هر چه سفید تر باشد به همان اندازه مرغوب تر خواهد بود. در هنگام تولید خمیر کاغذ، مقدار زیادی از چیپس چوب در آن وجود دارد و منجر به کدر شدن رنگ آن می شود. با استفاده از آب ژاوال رنگ خمیر کاغذ بهبود یافته و محصولی سفید و شفاف تولید می شود.
کاربرد آب ژاول در صنعت نساجی
با توجه به اینکه آب ژاوال باز قوی با خاصیت خورندگی بالا بوده و اکسید کننده است، به همان دلیل به عنوان سفید کننده کاربرد دارد. به عبارت دیگر، این ماده شیمیایی دارای خاصیت رنگ بری می باشد. به همین علت در صنعت نساجی کاربرد بسیار زیادی داشته و برای بهبود رنگ الیاف و تولید پارچه های سفید به کار گرفته می شود.
جمع بندی
همان طور که اشاره شد، آب ژاول یک ضدعفونی‌کننده قوی و مؤثر است. این ماده همراه با اثربخشی گسترده در برابر عوامل بیماری زا، می‌تواند در موارد بسیاری نیز مورداستفاده قرار گیرد که در این مقاله به آن پرداخته شد. محلول ژاول برای چشم، پوست و دستگاه تنفسی خورنده یا تحریک‌کننده می باشد. به همین خاطر، در هنگام استفاده از این ماده تمام نکات ایمنی را رعایت نمایید. اکنون که به پایان مقاله رسیده ایم، امیدوار هستیم که مطالب ارائه شده برای شما مفید و کارساز باشد.
پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مناقصات جدید هستید « مناقصات مواد شیمیایی » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.
